Dnia 14 lipca 2017 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o podatkach i opłatach lokalnych ograniczająca zasadę odpowiedzialności solidarnej współwłaścicieli/posiadaczy nieruchomości.
Zasady odpowiedzialności solidarnej przed nowelizacją
W obowiązującym uprzednio stanie prawnym ustawa nie rozstrzygała o zasadach odpowiedzialności solidarnej współwłaścicieli/posiadaczy, jeżeli jeden lub kilku z nich było zwolnionych od podatku od nieruchomości albo nie podlegało temu podatkowi.
Do 13 lipca 2017 r. literalna wykładnia przepisów ustawy prowadziła więc do wniosku, że podmiot będący współwłaścicielem/posiadaczem nieruchomości, jest zobowiązany do opłacania podatku od całej nieruchomości, jeśli drugi współwłaściciel/posiadacz jest zwolniony z opodatkowania podatkiem od nieruchomości.
Zgodnie z art. 91 Ordynacji podatkowej do odpowiedzialności solidarnej za zobowiązania podatkowe stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dla zobowiązań cywilnoprawnych. Organ podatkowy mógł więc teoretycznie domagać się zapłaty w całości lub w częściach od wszystkich zobowiązanych łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zapłata przez któregokolwiek z współwłaścicieli zwalniała od zapłaty pozostałych.
Rola orzecznictwa
Pomimo, iż zgodnie z literalnym brzmieniem przepisów, sytuacja, gdy jeden lub kilku z współwłaścicieli/posiadaczy było zwolnionych od podatku od nieruchomości albo nie podlegało temu podatkowi, nie stanowiła żadnego wyjątku od zasady pełnej odpowiedzialności solidarnej, to orzecznictwo wypracowało pogląd, który odzwierciedlał zasadę sprawiedliwości opodatkowania.
Z orzeczeń sądów administracyjnych wynika, że współwłaściciele są zobowiązani do zapłaty podatku solidarnie jedynie od tej części nieruchomości, która nie jest objęta zwolnieniem.
Przykładowo w wyroku WSA w Rzeszowie z dnia 6 września 2016 roku, sygn. akt I SA/Rz 549/16 są stwierdził: w sytuacji gdy jeden ze współwłaścicieli spełnia warunki do zwolnienia z podatku od nieruchomości, to od wysokości zobowiązania podatkowego naliczonego od całej nieruchomości należy odliczyć kwotę, która wynika z opodatkowania części zwolnionej. Dopiero w zakresie tak wyliczonego obowiązku wszyscy współwłaściciele będą ponosić odpowiedzialność solidarną (wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 6 września 2016 roku sygn. akt I SA/Rz 549/16).
Zasady odpowiedzialności solidarnej po nowelizacji
Na skutek nowelizacji, sposób interpretacji sądów stał się częścią obowiązującego prawa.
Zgodnie z wprowadzonym nowelizacją art. 3 ust. 6 ustawy o podatkach lokalnych zasady odpowiedzialności solidarnej za zobowiązanie podatkowe, nie stosuje się, jeżeli jeden lub kilku współwłaścicieli lub posiadaczy jest zwolnionych od podatku od nieruchomości albo nie podlega temu podatkowi. W takiej sytuacji obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na współwłaścicielach lub posiadaczach, którzy podlegają podatkowi od nieruchomości oraz nie są zwolnieni od tego podatku, w zakresie odpowiadającym ich łącznemu udziałowi w prawie własności lub posiadaniu.
Podobne rozwiązania zostały przewidziane także na gruncie podatku rolnego i leśnego.
Mając na uwadze powyższe, nowelizację należy ocenić korzystnie, gdyż odzwierciedla ona obecnie słuszne poglądy wyrażane od dawna w orzecznictwie.
Klaudia Kalczyńska
Asystent działu prawnego
