Nie da się ukryć zwłaszcza biorą pod uwagę, że do końca roku pozostało niespełna 1,5 miesiąca – że dominującym tematem szkoleń, dyskusji, artykułów etc. o tematyce podatkowej jest Polski Ład. Zdaniem wielu ekspertów (nie tylko podatkowych) jest to największa – a na pewno jedna z największych reform podatkowych – ostatnich lat. Niemniej jednak – powiedzieć trzeba sobie to szczerze – główny ciężar zmian nie będzie dotyczyć podatku VAT. Grupa VAT jako mowy podatnik, fakultatywne opodatkowanie VAT usług finansowych i zmiany o charakterze dostosowującym podatek VAT – to rozwiązania nie rewolucyjne.
Potencjalne zmiany jakie mogą dokonać się na gruncie VAT rozważane są i nabierają już prędkości – kształtują się na poziomie Komisji Europejskiej (KE). Zakres tych zmian jest zdecydowanie istotniejszy bowiem zmiany na tym poziomie w zamiarze mają na celu całkowite przemodelowanie określonych regulacji w podatku VAT i to na poziome wszystkich państw UE.
Zgodnie z opublikowanym przez KE projektem roboczym z dnia 19.10.2021 r. w ramach zmian tzw. pakietu Digital Age – jednej z priorytetowych reform podatkowych Komisji Europejskiej – ma dojść do reformy przepisów dyrektywy VAT 2006/112 oraz rozporządzenia wykonawczego 904/2010 z 7 października 2010 r. w sprawie współpracy administracyjnej oraz zwalczania oszustw w dziedzinie podatku od wartości dodanej, jak również unijne przepisy celne. Zmiany te mają na celu dostosowanie aktualnych przepisów do nowych zjawisk tzw. gospodarki cyfrowej.
Z planowanych obszarów zmian, wymienia się:
1/ Obowiązki w zakresie sprawozdawczości VAT, e-fakturowanie oraz wymiany informacji o transakcjach wewnątrzwspólnotowych – w tym miejscu wskazać, trzeba że KE rozważa wprowadzenie jednego z modeli sprawowania elektronicznego nadzoru and sprawozdawczością dla celów VAT. Pierwszym z nich byłoby wprowadzenie pełnej elektronizacji ewidencji dla celów VAT (w Polsce znamy ten obowiązek pod postacią plików JPK_VAT). Ponadto znacznemu poszerzeniu na poziomie unijnym uległby zakres dokumentowania transakcji za pomocą e-faktur (w Polsce również będzie już znacznie szybciej występować to rozwiązanie, bo od 2022 r. jako dobrowolne a planowo od 2023 r. jako obowiązkowe dla wszystkich przedsiębiorców).
Drugi model zakłada stworzenie specjalnej platformy opartej na funkcjonującym już obecnie systemie VIES, który maiłby posłużyć do automatycznej wymiany informacji w czasie rzeczywistym. Co pozwoliłoby na natychmiastowe wyłapywanie przez system podejrzanych transakcji.
Trzeci model zakłada przeniesienia ciężaru raportowania w czasie rzeczywistym danych o przeprowadzonej transakcji na przedsiębiorcę – które trafiałby do unijnej bazy będącej pod nadzorem KE. Z tej bazy z kolei informacje o podejrzanych transakcjach trafiałby do krajowych administracji skarbowych lub do unijnej sieci zwalczania nadużyć (Eurofisc).
2/ Poszerzenia zakresu funkcjonowania unijnej procedury VAT OSS – aktualnie procedura ta znajduje zastosowanie od lipca br. w związku z prowadzeniem pakietu e-commerce (sprzedaż towarów na odległość do konsumentów z UE, świadczenie usług elektronicznych i pozostałych dla konsumentów z innych państw UE, niektóre dostawy dokonywane przez platformy elektroniczne). Zgodnie z planami KE wspomniane zasady dotyczyłyby każdej sprzedaży towarów i świadczenia usług na rzecz konsumentów (B2C) z innych państw UE. Nowe zasady dotyczyłyby również niektórych transakcji między firmami (B2B).
3/ Platformy internetowe – KE zamierza stworzyć katalog precyzyjnych wskazówek, w jaki sposób zdefiniować dostawcę towarów lub usługodawcę. W planach jest nałożenie większej liczby obowiązków na same platformy ) w tym m.in. poszerzenie zakresu obowiązków sprawozdawczych platform, określonych już w dyrektywie DAC7, która będzie obowiązywać od 2023 r. oraz wprowadzenie mechanizmu podzielonej płatności dla wpłat otrzymywanych przez platformy internetowe traktowane jako podatnicy VAT.
Zgodnie z planem projekty aktów prawnych mają zostać przedstawione w trzecim kwartale 2022 r.
Pakiet zmian Digital Age obejmuje także unijne przepisy celne. Zgodnie z założeniami, ma zostać przeprowadzony przegląd regulacji unijnych w zakresie ceł pod katem poprawy kontroli nad przepływem towarów wynikającym z handlu e-commerce, także z udziałem platform internetowych. Docelowo zmiany mają na celu poprawę efektywności poboru cła od towarów wprowadzanych na obszar celny UE oraz poprawę kontroli nad tymi towarami z perspektywy ochrony bezpieczeństwa konsumentów przed importem towarów niespełniających wymogów w zakresie bezpieczeństwa produktów. Projekty aktów prawnych mają ukazać się w czwartym kwartale 2022 r.
Jeżeli jesteśmy już przy okazji omawiania zmian w przepisach celnych, w ramach grupy eksperckiej ds. ceł przy KE 12.11.2021 r. opublikowano plan zmian odnoszących się do wiążących informacji o wycenie („decyzje BVI”). Zmiana polegająca na włączeniu tej instytucji do unijnego prawodawstwa miałaby wejść w życie w ramach Rozporządzenia delegowanego. Ma to zapewnić przejrzystość i pewność prawa oraz wspierać zgodność i jednolitość ustalania wartości celnej z korzyścią dla przedsiębiorców, organów celnych i interesów finansowych UE. Nowe prawodawstwo obejmie również zmiany formalności celnych i deklaracji celnych, w szczególności dotyczących pustych opakowań. Zmiany miałyby wejść w życie w I kwartale 2022 r.
Jak widać, perspektywa dwóch najbliższych lat w podatku VAT i regulacjach celnych zapowiada się ciekawie.
