Niewątpliwie, jako jedną ze sztandarowych, niekorzystnych dla przedsiębiorców zmian, jakie niesie za sobą Nowy Ład, jest nowelizacja w zakresie składek zdrowotnych. Poniżej, w sposób skrótowy przedstawiamy powyższą problematykę- zakładając na potrzeby artykułu, iż nowelizacja wejdzie ostatecznie w życie w kształcie uchwalonym przez Sejm 1 października br.
W pierwszej kolejności należy zauważyć, iż Nowy Ład przewiduje, iż składka zdrowotna nie będzie mogła być już odliczona od podatku. Przypominając więc: na chwile obecną art. 27b ustawy o PIT pozwala na obniżenie podatku PIT o kwotę opłaconej przez podatnika/ pobranej przez płatnika składki zdrowotnej, nie więcej jednak niż 7,75% podstawy wymiaru tej składki. Analogicznie, co naturalne, nowelizacja przewiduje, iż wskazanego zmniejszenia nie będzie można dokonać na etapie zaliczki na podatek PIT.
Sięgając z kolei do planowanych zmian, jakie mają zostać wprowadzone do ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, warto wskazać na marginesie, iż prócz zmian w zakresie sposobu ustalania podstawy składki zdrowotnej, Nowy Ład zakłada także poszerzenie katalogu podmiotów, które podlegać mają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnemu. Mianowicie, dodatkowo wskazany obowiązek ma dotyczyć także osób powołanych do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie, a więc de facto członków zarządu.
Przechodząc z kolei już bezpośrednio do obliczania samej składki zdrowotnej dla przedsiębiorców, należy zauważyć, iż na chwile obecną składka zdrowotna stanowi ,,umiarkowane” obciążenie fiskalne, a dodatkowo jej wyliczenie nie stanowi wyzwania dla księgowości, gdyż ma ona charakter ryczałtowy.
Co się zmieni?
W odmienny sposób będzie ustalana wysokość składki zdrowotnej, a szczegółowy sposób jej wyliczenia zależny będzie od wybranej formy opodatkowania.
W przypadku przedsiębiorców, którzy rozliczają się podatkiem liniowym (art. 30c), składka zdrowotna ma wynosić 4,9% podstawy wymiaru składki (nie mniej jednak niż kwota odpowiadająca 9% minimalnego wynagrodzenia). Z kolei poprzez podstawę wymiaru składki rozumieć należy dochód przedsiębiorcy (różnicę pomiędzy osiągniętymi przychodami a poniesionymi kosztami uzyskania przychodu) pomniejszony o kwotę opłaconych składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobę i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.
W przypadku przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych tj. skalą podatkową (17%/32%) podstawą wymiaru także będzie dochód (niemniej niż 9% minimalne wynagrodzenie)- z tym, że składka wynosić będzie 9% od tak obliczanej podstawy. Przy czym, wyższa stawka będzie poniekąd rekompensowana dla przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych poprzez planowane podniesienie kwoty wolnej od podatku do 30 tysięcy oraz zwiększenie pierwszego progu podatkowego (17%) do 120 000 złotych. Powyższe z kolei oznacza, że przy podejmowaniu decyzji o wyborze formy opodatkowania pomiędzy podatkiem liniowym a zasadami ogólnymi należy brać zarówno osiągane dochody, jak i obciążenie składką zdrowotną.
Przechodząc do podatników rozliczających się w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, w ich przypadku składka zdrowotna stanowić ma 9% podstawy, której to wysokość będzie zależna od (1) przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” oraz (2) od wysokości przychodów osiąganych przez danego przedsiębiorcę. Powyższe zależności mają się kształtować następująco:
- 60% ww. przeciętnego wynagrodzenia- jeżeli osiągnięte w roku przychody z działalności gospodarczej opodatkowywane ryczałtem ewidencjonowanym nie przekroczyły 60 000 złotych;
- Kwota ww. przeciętnego wynagrodzenia- jeżeli osiągnięte w roku przychody z działalności gospodarczej opodatkowywane ryczałtem ewidencjonowanym przekroczyły kwotę 60 000 złotych i nie przekroczyły 300 000 złotych
- 180% ww. przeciętnego wynagrodzenia- – jeżeli osiągnięte w roku przychody z działalności gospodarczej opodatkowywane ryczałtem ewidencjonowanym przekroczyły kwotę 300 000 złotych.
Należy więc zauważyć, iż sposób obliczenia składki zdrowotnej sprawi, iż ryczałt od przychodów ewidencjonowanych może okazać się dla części przedsiębiorców atrakcyjną formą rozliczeń podatkowych. Należy jednak mieć na względzie, iż procentowana stawka podatku zryczałtowanego jest uzależniona od faktycznego rodzaju prowadzonej działalności. Ponadto, nie może umknąć uwadze fakt, że wybór ryczałtu uniemożliwia rozpoznawanie podatkowych kosztów uzyskania przychodu. Stąd też, jeśli dany przedsiębiorca ponosi wysokie koszty związane z prowadzeniem działalności, to powyższa forma opodatkowania, nawet uwzględniając ,,przyjaźniejsze” kalkulowanie składki zdrowotnej, suma summarum może okazać się nieopłacalna.
Co w przypadku, gdy tytułem do ubezpieczenia zdrowotnego będzie posiadanie statusu wspólnika spółki komandytowej lub jedynego wspólnika spółki z o.o.? W takim wypadku najprawdopodobniej 9% składka zdrowotna liczona będzie od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego przez GUS (tj. od kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”).
Jak widać, z wersji Nowego Ładu procedowanej aktualnie w Senacie bezpośrednio wynika, że wysokość składki zdrowotnej będzie uzależniona od wybranej formy opodatkowania. Należy więc już teraz przygotować stosowne symulacje, aby rozważyć odpowiednie działania.
