Przywóz towaru z kraju trzeciego na terytorium UE wiąże się z wymogiem spełnienia ściśle uregulowanych prawnie wymogów. Zanim sprowadzony towar zostanie dopuszczony do obrotu, konieczne jest uzyskanie nie tylko odpowiedniej dokumentacji, ale także zwrócenie uwagi na potencjalne należności celne lub wymagane certyfikaty, dokumenty, atesty i zezwolenia. Poniżej przedstawiamy krótkie kompendium wiedzy jak należy przygotować się do odprawy celnej i gdzie mogą wystąpić ewentualne pola ryzyka w tym zakresie.
Podstawowe dokumenty do odprawy celnej importowej
Do zgłoszenia celnego lub do ewentualnej kontroli celnej należy przedstawić standardowe dokumenty handlowe, jakimi zazwyczaj posługujemy się w handlu międzynarodowym. Są nimi w szczególności:
• międzynarodowy list przewozowy (CMR, CIM itp.),
• faktura handlowa,
• lista ładunkowa,
• świadectwo pochodzenia lub dokument równoważny,
• pozwolenie, zezwolenie.
Dokumenty te wymienione są w ogólnodostępnych aktach prawnych, jak unijny kodeks celny, czy rozporządzenie ministra finansów dotyczące zgłoszeń celnych. Niejednokrotnie zakres potrzebnej dokumentacja wynika także ze specyfiki danego towaru (np. dokumentacja weterynaryjna). Należy się dowiedzieć, jakie wymogi musi spełnić towar, aby szybko i sprawnie móc go sprowadzić na terytorium UE. W zależności od branży dodatkowych dokumentów może być kilka lub kilkanaście, może istnieć także wymóg prawidłowo oznaczonego towaru. Należy pamiętać, że posiadanie kompletnej dokumentacji na moment odprawy celnej jest warunkiem szybkiego i sprawnego odprawienia – dzięki czemu szybciej dany towar trafia do obrotu, a tym samym najczęściej do naszego klienta, zakładu produkcyjnego etc. Ewentualne braki lub wady dokumentacji mogą w znaczący sposób wydłużyć procedurę importową i tym samym przyczynić się do strat w działalności.
Przed odprawą dobrze jest zweryfikować posiadane dokumenty z urzędem celno-skarbowym, aby sprawdzić poprawność dokumentacji i stempli na nich zawartych. Jest to czas na otrzymanie prawnych dokumentów, nie narażając się na koszt składowania towaru w magazynie czasowego składowania lub na przestój kierowcy.
Ustalenie i obliczenie tzw. elementów kalkulacyjnych zgłoszenia celnego.
Samo posiadanie kompletnej dokumentacji to nie wszystko. Naszym obowiązkiem jako importera jest prawidłowe obliczenie należnego cła lub właściwe udokumentowanie preferencyjnej stawki taryfy celnej.
Po pierwsze musimy właściwie obliczyć wartość celną towaru, czyli najczęściej cenę za jaką kupiliśmy towar powiększoną o elementy cenotwórcze( takiej jak np. koszt transportu do UE, pakowanie, ubezpieczenie itp.). Niebagatelne znaczenie ma tutaj znajomość reguł handlu międzynarodowego Incoterms, jak i znajomość poszczególnych reguł, które decydują o ustalaniu wartości celnej towaru, tzw. Kodeks wartości celnej.
Po drugie, jesteśmy obowiązani ustalić właściwą klasyfikację taryfową towaru- nie tylko dla celów zastosowania właściwej stawki celnej, ale także odpowiednich środków polityki handlowej (tzw. środków pozataryfowych, jakimi najczęściej są dodatkowe wymogi dokumentacyjne lub ograniczenia przywozowe). Niejednokrotnie jest to najtrudniejszy etap wypełniania zgłoszenia celnego. Obszerność i stopień skomplikowania Wspólnotowej Taryfy Celnej, reguł interpretacyjnych uzależnionych od złożoności przywożonego towaru, powoduje trudności w prawidłowej klasyfikacji- co implikuje ewentualne błędy. Przed zamówieniem towaru należy sprawdzić, czy nie będziemy obarczeni dodatkową daniną publiczno-prawną, taką jak cło antydumpingowe, czy cło odwetowe. Pierwsze z nich wynika z faktu produkcji towaru taniej, niż my w Unii Europejskiej jesteśmy go w stanie wytworzyć. W tym przypadku się możliwe są cła do wysokości 95 proc. Jest to istotny element ochrony naszego rynku i wspierania konkurencyjności naszych podmiotów gospodarczych. Postępowania antydumpingowe można śledzić na stronach Komisji Europejskiej. Umiejętność posługiwania się Systemem Zintegrowanej Taryfy Celnej ISZTAR, czy TARIC, także będzie bardzo pomocna w tym zakresie. Znając te systemy, można na ich stronach znaleźć podstawy prawne dotyczące ograniczeń pozataryfowych, jak również wielkość danin publiczno-prawnych. W tym miejscu należy podkreślić, że dodatkowe cła nakładane są z powodu kraju pochodzenia produktu.
Po trzecie, konieczne jest ustalenie pochodzenia towaru. Przy czym nie chodzi tu o to, skąd towar przyjeżdża, ale na czyim terytorium został wyprodukowany, wydobyty lub odpowiednio przetworzony. Inaczej mówiąc, pochodzenie towaru dla regulacji celnych jest to kategoria ekonomicznej przynależności towaru.
Pochodzenie towaru musi być we właściwy sposób udokumentowane i ustalone najczęściej w oparciu o regulacje prawa UE lub umowy o wolnym handlu z danym państwem lub grupą państw trzecich.
Także w tym przypadku pochodzenie towaru może być źródłem preferencji, jak i wiązać się z dodatkowymi obowiązkami w zakresie przywozu.
Jak widać warto na etapie wyboru kontrahenta z państwa trzeciego rozważyć ewentualną opłacalność przywozu danego towaru. Różnice w przywozie tych samych towarów z dwóch różnych państw niekiedy mogą być znaczne.
Podsumowanie
Przywóz towaru z kraju trzeciego na terytorium Unii Europejskiej i dopuszczenie go do obrotu jest uregulowane w przepisach prawa. Określono w nich wymagania dotyczące wprowadzenia tego towaru w rynek UE. W tym celu istotnym jest zapewnienie prawidłowej dokumentacji wraz z wymogami, jak oznaczenia na towarze. Dobre przygotowanie się do przywozu towaru zaoszczędzi czas i pieniądze przedsiębiorstwa oraz zminimalizuje kontrole celne.
