Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 maja 2022 r. (sygn. akt I FSK 968/20) wypowiedział się w sprawie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Od dłuższego już czasu kwestia ta jest bardzo problematyczna – zarówno dla polskich podmiotów realizujących transakcje międzynarodowe, jak i dla podmiotów zagranicznych, które zmuszone są do interpretowania niejasnych przesłanek powstania stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla potrzeb VAT w Polsce. NSA we wskazanym orzeczeniu przesądził, że nie można mówić o stałym miejscu prowadzenia działalności gospodarczej zagranicznego usługobiorcy w rozumieniu art. 11 ust. 1 rozporządzenia Rady (UE) Nr 282/2011 w zw. z art. 28b ust. 2 ustawy o VAT, jeżeli to samo zaplecze personalne i techniczne, które ma zostać udostępnione spółce zagranicznej przez spółkę krajową stanowi również zaplecze, dzięki któremu spółka krajowa świadczy usługi na rzecz spółki zagranicznej. Oznacza to, że to samo zaplecze personalne i techniczne nie może być wykorzystywane jednocześnie do świadczenia i odbioru tych samych usług.
Wyrok jest rezultatem skargi na indywidualną interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 2 września 2019 r. nr 0115-KDIT1-2.4012.353.2019.2.KK. We wniosku o jej wydanie przedstawiono następujący stan faktyczny: polska spółka – Spółka A. prowadzi działalność w zakresie m.in. magazynowania i przechowywania towarów. Zawarła umowę składu z niemieckim podmiotem B.- Spółka B., zajmującym się sprzedażą części zamiennych do samochodów osobowych i motocykli w formie e-commerce, bezpośrednio do klienta. Umowa dotyczy m.in. stałego przyjmowania i składowania towarów, ich wysyłki a także przyjmowania zwrotów w wynajmowanym przez Spółkę A. magazynie. Niemiecki podmiot nie zatrudnia w Polsce żadnych pracowników, a także nie posiada osób umocowanych do zawierania umów z klientami i negocjowania ich istotnych elementów w jej imieniu. Wszelkie kluczowe decyzje dotyczące działalności Spółki B. w Polsce zapadają w jej siedzibie, która znajduje się w Niemczech. Co więcej, Spółka B. posiada 90% udziałów Spółki A. Zarówno Spółka A., jak i Spółka B. to czynni podatnicy VAT zarejestrowani na potrzeby tego podatku w Polsce. Zdaniem Spółki A., Spółka B. nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, gdyż nie posiada odpowiedniej infrastruktury w zakresie zaplecza personalnego oraz technicznego wystarczającego do prowadzenia w Polsce działalności gospodarczej.
Dyrektor KIS nie zgodził się ze stanowiskiem Spółki A. Za wystarczający argument dla powstania stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce uznał to, że Spółka B. sprawuje faktyczne władztwo nad zapleczem technicznym i personalnym w Polsce i może je odpowiednio wykorzystywać przy dystrybucji swoich towarów. Zdaniem Dyrektora KIS, usługa świadczona przez Spółkę A. na rzecz Spółki B. powinna być opodatkowana w Polsce, a więc w miejscu faktycznej konsumpcji tego świadczenia.
W związku z otrzymaną interpretacją Spółka A. wniosła skargę do WSA w Szczecinie. Sąd oddalił ją uznając, iż organ podatkowy prawidłowo ocenił, że Spółka B. posiada faktyczne władztwo nad zapleczem technicznym i personalnym, gdyż jest w stanie odpowiednio wykorzystywać je w prowadzonej działalności. Zakres zleconych i wykorzystywanych przez Spółkę B. świadczeń pozwolił sądowi uznać, iż tworzy to w Polsce stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Spółka A. złożyła więc skargę kasacyjną do NSA. Sąd ten uchylił interpretację indywidualną oraz wyrok sądu pierwszej instancji.
Korzystnie dla podatnika NSA zaprezentowało jednak szersze spojrzenie na temat. W ustnym uzasadnieniu do wyroku, NSA, powołując się między innymi na wyrok TSUE z dnia 7 kwietnia 2022 r. w sprawie Berlin Chemie (sygn. akt C-333/20), stwierdził, że aby w okolicznościach przedstawionych w toku niniejszej sprawy Spółkę B. można było uważać za posiadającą w Polsce stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, powinna ona dysponować w Polsce strukturą charakteryzującą się wystarczającą stałością. Co więcej, struktura ta, w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, musiałaby czynić możliwym odbiór usług świadczonych przez Spółkę A. i wykorzystanie ich do własnych potrzeb działalności tego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terenie Polski. Ponadto, NSA zwrócił też uwagę, że nie można mówić o stałym miejscu prowadzenia działalności gospodarczej Spółki B., jeżeli to samo zaplecze personalne i techniczne, które ma zostać udostępnione Spółce B. przez Spółkę A., stanowi również zaplecze, dzięki któremu Spółka A. świadczy usługi na rzecz Spółki B.
Miejmy nadzieje, że wyrok NSA będzie istotną wskazówką dla naszych organów podatkowych przy interpretacji przepisów dotyczących zagadnienia „stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej”.
