Nowy Ład, czyli procedowana aktualnie w Sejmie ustawa zmieniająca (nakierowana głównie na kwestie podatkowe), przewiduje także regulacje, które mają na celu przeciwdziałanie szarej strefie. Powyższe wynika z faktu, że według danych statystycznych GUS szara strefa jest niestety popularnym zjawiskiem w zatrudnieniu w Polsce.
Co ma się zmienić i czy proponowane zmiany faktycznie mają szanse realnie przyczynić się do minimalizacji szarej strefy?
Zgodnie z procedowanymi regulacjami, proponuje się przypisanie pracodawcy, za każdy miesiąc nielegalnego zatrudnienia[1], przychodu w wysokości równowartości minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego na podstawie przepisów ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Przychód ten ma powstać na dzień stwierdzenia nielegalnego zatrudnienia- bez względu, czy pracodawca faktycznie wypłacał nielegalnie zatrudnionemu pracownikowi wynagrodzenie i w jakiej wysokości.
Dodatkowo, przychodem po stronie pracodawcy ma być także przychód pracownika z tytułu nielegalnego zatrudnienia oraz przychody pracownika w części, w jakiej pracodawca nie ujawnił ich właściwym organom państwowym. Przychód ten z kolei po stronie pracownika ma korzystać ze zwolnienia podatkowego.
Kolejnym elementem zmian w tym zakresie jest propozycja wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów wypłaconych, dokonanych lub postawionych do dyspozycji wypłat, świadczeń oraz innych należności z tytułu nielegalnego zatrudnienia oraz wypłaconego pracownikowi wynagrodzenia w części, w jakiej pracodawca nie ujawnił ich właściwym organom państwowym. Ponadto, kosztem podatkowym nie będą dla pracodawcy także opłacone składki emerytalne, rentowne i chorobowe od wynagrodzenia z tytułu nielegalnego zatrudnienia oraz od części nieujawnionego wynagrodzenia (pomimo, że będą finansowane z własnych środków pracodawcy jako płatnika składek, gdyż zgodnie z Nowym Ładem w przypadku stwierdzenia nielegalnego zatrudnienia lub zaniżenia podstawy wymiaru składek pracowników, składki należne od wynagrodzenia nielegalnie zatrudnionego pracownika oraz wynagrodzenia wypłacanego „pod stołem” mają być w całości finansowane przez pracodawcę).
Wskazać należy, że planowane zmiany mają dotyczyć zarówno podatników PIT, jak i CIT. Czytając uzasadnienie Nowego Ładu, wprowadzane regulacje mają na celu przeciwdziałać nieuczciwej konkurencji w stosunku do firm, które legalnie zatrudniają pracowników oraz ujawniają rzeczywiste wynagrodzenia. Co więcej, mają skłonić pracowników do dochodzenia swoich praw z tytułu nieprawidłowości w sposobie zatrudnienia, gdyż po ich stronie nie wystąpi konieczność uregulowania zaległości (podatkowych oraz z tytułu ubezpieczeń).
Czy jednak wskazane regulacje skłonią faktycznie pracowników do ujawniania odpowiednim organom faktu zatrudnienia na czarno lub też wypłaty części wynagrodzenia pod stołem? Odpowiedź na te pytanie (teoretycznie) pozostaje otwarta.
[1] W rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 13 lit a ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zgodnie z którym to nielegalne zatrudnienie oznacza zatrudnienie przez pracodawcę osoby bez potwierdzenia na piśmie w wymaganym terminie rodzaju zawartej umowy i jej warunków
