Z początkiem 2022 r. i wprowadzeniem tzw. Polskiego Ładu, nasz system podatkowy poszerzył się o ulgi, które mają za zadanie wspieranie działań innowacyjnych. Jedną z takich ulg, jest ulga na prototypy. Zdaniem Ministerstwa Finansów, ulga ta wspomoże podmioty prowadzące działalność badawczo-rozwojową i stanie się bodźcem do praktycznego wdrażania ich pomysłów w naszą codzienność.
Ulga działa w ten sposób, że przedsiębiorca, który zdecyduje się przygotować prototyp, może zaliczyć wydatki poniesione na jego wytworzenie w koszty uzyskania przychodu, a ponadto zyska możliwość odliczenia dodatkowych 30% wydatków od podstawy opodatkowania (nie więcej jednak niż 10% dochodu).
Przepisy ustawy PIT i CIT zawierają precyzyjną listę wydatków (kosztów kwalifikowanych), które będą uznawane za służące opracowaniu prototypu (produkcji próbnej) i wprowadzeniu go na rynek. I tak, do kosztów kwalifikowanych służących opracowaniu prototypu należą m.in. koszty poniesione przez podatnika na rozruch technologiczny produkcji stanowiący efekt prac B+R prowadzonych przez przedsiębiorcę, nabycie lub wytworzenie maszyn niezbędnych do uruchomienia produkcji próbnej nowego produktu, ulepszenie i dostosowanie środków trwałych do uruchomienia produkcji próbnej nowego produktu oraz koszty nabycia materiałów i surowców poniesione wyłącznie w celu produkcji próbnej nowego produktu.
Z kolei do kosztów kwalifikowanych dotyczących wprowadzenia na rynek nowego produktu zalicza się m.in. wydatki poniesione na przygotowanie dokumentacji niezbędnej do uzyskania certyfikatów, zezwoleń, homologacji dotyczących nowego produktu powstałego w wyniku działalności B+R, które umożliwią podatnikowi sprzedaż tego produktu.
Uprawnieni do skorzystania z ulgi na prototypy przedsiębiorcy, dokonają odliczenia poniesionych kosztów produkcji próbnej nowego produktu i wprowadzenia go na rynek, w zeznaniu za rok podatkowy, w którym te wydatki zostaną poniesione. W przypadku, gdy podatnik poniesie stratę lub uzyska dochód w wysokości niższej od przysługujących mu odliczeń – ma prawo do odliczenia – odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części – tych wydatków w zeznaniach za kolejno następujące po sobie sześć lat podatkowych.
W naszej ocenie ulga na prototypy wydaje się być krokiem w dobrą stronę. Biorąc pod uwagę jej założenia oraz sposób rozliczania, może stanowić rzeczywiste ułatwienie we wdrażaniu przez przedsiębiorców innowacji.
Szczególne zainteresowanie wzbudzi zapewne wśród podatników korzystających z ulgi B+R, którzy dla potrzeb jej stosowania zobowiązani są wyodrębniać w ewidencji księgowej związane z nią koszty kwalifikowane. Wydaje się, że rozszerzenie takiej ewidencji o wydatki dotyczące ulgi na prototypy nie powinno stanowić dla tych podatników problemu. Niemniej jednak ważnym krokiem w kierunku prawidłowego wdrożenia analizowanej ulgi, w naszej ocenie jest złożenie stosownego wniosku o wydanie interpretacji podatkowej do Dyrektora KIS.